قم در دوره ناصری: یک بررسی جغرافیای تاریخی

نویسندگان

چکیده مقاله:

جغرافیای تاریخی، پژوهشی میان رشته ای است که برای تحقیقات میدانی و آمایش سرزمینی اعتبار فراوان دارد. در این روش، بررسی سیر جغرافیایی در میانه تحولات تاریخی، اهمیت زاید الوصفی دارد و هدف از آمیزش این دو رشته، ایجاد الگو و روشی منطبق و سازگار با پژوهش های جدید است تا تحولات منطقۀ جغرافیایی خاص را در دورۀ تاریخی بررسی کند قم دورۀ قاجاریه، به دلیل نزدیکی به پایتخت و قرارگرفتن در محور مواصلاتی اصفهان، کاشان و سلطان آباد (اراک)، موقعیت ویژه­ای داشت. رفته رفته، از دورۀ ناصرالدین شاه، هستۀ اولیه شهر به عنوان ساختار فعلی شهر قم شکل گرفت و تحولات منجر به رشد و گسترش شهر در این دوره پایه گذاری شد. هدف اولیه این پژوهش، شناخت ویژگی‌های شهر قم در دوره ناصری بود. سپس، با ارزیابی و بررسی ویژگی های فوق، نسبت بین رشد شهر و محدود جغرافیایی شهر نقد و بررسی شد. یافته­های پژوهش حاکی از این است که جغرافیای طبیعی و سیاسی قم، در کنار جاذبه­های مذهبی شهر در دوره قاجاریه، زمینه­های رشد و گسترش شهر را فراهم کرد. زمینه‌های رشد شهر به ایجاد و ترمیم راه های بین شهری، گسترش داد و ستد کالاهای تجاری، ایجاد کارگاه­های صنعتی، تنوع گروه های قومی و اجتماعی و ... انجامید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جغرافیای تاریخی منطقه کاشان در «تاریخ قم»

تاریخ قم از مهمترین کتب تاریخ محلی ایران است که اطلاعات بسیار سودمندی از اوضاع تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی ناحیه قم در سده های آغازین دوره اسلامی ‌ارائه می‌دهد و از آنجا که در آن دوران، کاشان مهمترین و بزرگترین رستاق از کوره قم بوده است، این کتاب، اطلاعات ارزنده‌ای از تاریخ و جغرافیای تاریخی این منطقه به دست می‌دهد. در این مقال سعی شده است به آبادیهای منطقه کاشان که در تاریخ قم، ‌وصفی از آنها آم...

متن کامل

پارت و خراسان در دوره ساسانی: پژوهشی در جغرافیای تاریخی

بررسی پیشینه تاریخی سرزمین­های ایرانی در دوره باستان، به روشن بودن زمینه جغرافیایی آن­ها بسیار وابسته است. در این میان ابهام در موقعیت ایالات/نواحی ایران می­تواند به پریشانی و جابجایی رویدادهای تاریخی، و در نتیجه بر تحلیل پیامدهای آن­ها تأثیر بگذارد. ابهام در جایگاه پارت در دوره ساسانی، نمونه روشنی است که سبب آشفتگی در توصیف تاریخی و جغرافیایی نواحی دیگر پیوسته به آن نیز گردیده است. بر خلاف تصو...

متن کامل

جغرافیای تاریخی هرات در دوره ی تیموریان

شهر هرات یکی از شهرهای بسیار قدیمی خراسان بود که قدمت و مدنیت این شهر به چند هزار سال پیش می رسد. این شهر در روزگار باستان به عنوان یکی از ایالت های اصلی ایران محسوب می شد و دارای اهمیت و اعتبار خاص خود بود. هرات به علت موقعیت سوق الجیشی خاصش که در مسیر شرق به غرب و همچنین شمال به جنوب یعنی ایران و هند قرار داشت از اهمیت و اعتبار برخوردار بود. به طوری که همیشه برای حفظ و نگهداری آن تحت سلطه ی ح...

15 صفحه اول

بررسی یک سند تاریخی از دوره قاجار

نقوش نمادین سنتی، محصول قرن ها تلاش هنرمندان، اندیشمندان وصنعتگران هر جامعه است که معانی عمیق و گسترده ای ، به اختصار و موجز در آنها به تصویر درآمده است. گستره نماد، به گستردگی فرهنگ و هنر ملت هاست. و بحث نماد ها در ارتباط تصویری بسیار مهم و ارزشمند میباشد. نماد را در بحث های مختلف هنر گرافیک میتوان پیگیر شد . یکی از این موارد، استفاده از نماد در کارت می باشد . کارت یکی از محمل های کاربردی هنر ...

متن کامل

پارت و خراسان در دوره ساسانی: پژوهشی در جغرافیای تاریخی

بررسی پیشینه تاریخی سرزمین­های ایرانی در دوره باستان، به روشن بودن زمینه جغرافیایی آن­ها بسیار وابسته است. در این میان ابهام در موقعیت ایالات/نواحی ایران می­تواند به پریشانی و جابجایی رویدادهای تاریخی، و در نتیجه بر تحلیل پیامدهای آن­ها تأثیر بگذارد. ابهام در جایگاه پارت در دوره ساسانی، نمونه روشنی است که سبب آشفتگی در توصیف تاریخی و جغرافیایی نواحی دیگر پیوسته به آن نیز گردیده است. بر خلاف تصو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره سال سوم-شماره دوم-پیاپی 6 بهار و تابستان 94

صفحات  208- 226

تاریخ انتشار 2015-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023